Fenoui-de-porc
Peucedanum officinale
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Peucédan officinal, Queue de pourceau.
Descripcioun :Lou fenoui-de-porc es uno grando erbo renadivo que trachis sus li bord de champ, lis ermas e li bos clar ; flouris à la fin de l'estiéu. La cambo èi pleno e sènso péu. Se recounèis majamen à si fueio en long, 5 à 7 cop divisado, e à si brout jauno de 17 à 35 rai. A uno óudour agradivo proche dóu fenoui, mai un pau diferènto.
Usanço :La racino seco èi couneigudo desempièi l'Age-mejan pèr apasima lis espaime. Fai pissa e lucho contro lou tussi e li fèbre. Pamens sèmblo pu gaire utilisado à l'ouro d'aro e avèn pas d'entresigne sus li biais de l'adouba.
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,4 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Peucedanum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 12 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Ermas
- Bos clar
- Roucaio
- Bord de champ
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Éuropenco-Sud
Ref. sc. : Peucedanum officinale L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753